پیشنهادهای کار‌شناسی دردسرساز و پادرمیانی رئیس کل بانک‌مرکزی

در روزهای گذشته عبدالناصر همتی رئیس شورای هماهنگی بانک‌های دولتی و مدیرعامل بانک ملی ایران از ارسال نامه‌ای به بانک مرکزی خبر داد که در آن بانکداران خواستار کاهش نرخ سود بانکی شده بودند.

البته همتی در این گفت‌و‌گو به بیان چند نکته کار‌شناسی هم پرداخت و تاکید کرد که اگر در تعیین نرخ جدید سود بانکی این مسائل مورد توجه قرار نگیرد باز‌‌ همان اتفاقی تکرار می‌شود که در سال قبل رخ داده و بانک‌ها بازهم در اجرای نرخ‌های سود جدید کارشکنی خواهند کرد.

مدیرعامل بانک ملی در تشریح شرایط بانک‌ها برای کاهش نرخ سود بانکی، گفته بود: کاهش نرخ اضافه برداشت، تدوین سازوکار برای تأمین منابع بین‌بانکی با شرایط بهتر، نظارت جدی و برخورد با مؤسسات غیرمجاز و متخلف و افزایش منابع بانک‌ها (از محل کاهش ذخیره قانونی و افزایش سرمایه) از جمله شرایط بانک‌ها برای کاهش نرخ سود بانکی است.

وی در توضیح شرط افزایش منابع بانک‌ها همچنین تاکید کرده بود: هم اکنون تقاضای نقدینگی در بازار بالاست ضمن آنکه ۹۰ درصد تأمین مالی در اقتصاد توسط بانک‌ها انجام می‌شود، از همین رو در زمان افزایش تقاضای نقدینگی برخی بانک‌ها برای اینکه بتوانند به این نیاز‌ها پاسخ دهند اقدام به افزایش نرخ سود سپرده می‌کنند تا جذب منابع داشته باشند که همین موضوع زمینه تخلف از نرخ سود را فراهم می‌کند.

رئیس شورای هماهنگی مدیران بانک‌های دولتی البته این را هم گفته بود که علت اصلی عدم کاهش نرخ سود بانکی با وجود کاهش نرخ تورم، همین شرایط بازار است و تا زمانی که این موضوع رفع نشود مشکل کماکان باقی است.

اما چند ساعت بعد از آنکه سخنان همتی منتشر شد بانک مرکزی خبری را روی سایت رسمی خود به نقل از حمید تهرانفر معاون نظارتی بانک مرکزی قرار داد که محتوای آن نشان می‌داد که برداشت بانک مرکزی از گفت‌و‌گوی همتی این بوده که بانک‌ها برای بانک مرکزی شرط گذاشته‌اند و اصرار دارند اگر این شرایط اجرایی نشود کار خودشان را می‌کنند.

این درحالی بود که متن گفت‌و‌گوی همتی بیانگر آن بود که بانک مرکزی بعنوان سیاست گذار پولی و بانکی که اتفاقاً به وضعیت بازار هم واقف است باید به شرایط تعیین نرخ سود هم توجه کند. البته شاید سوءتفاهم از‌‌ همان کلمه شرایط شروع شده باشد درحالی که محتوای گفت‌و‌گو نشان می‌داد که این بند‌ها براساس دلایل کار‌شناسی ذکر شده و نه تنها قصد تعیین تکلیف برای بانک مرکزی را نشان نمی‌دهد بلکه به راهکارهای کار‌شناسی نزدیک‌تر است.

با این حال تهرانفر در اظهاراتی تند که تا قبل از آن از سوی هیچ یک از مسئولان بانک مرکزی مشابه آن دیده نشده بود به گفت‌و‌گوی همتی واکنش نشان داد؛ در متنی که به نقل از تهرانفر منتشر شده بود، آمده: «اگر چه بانک مرکزی در تبیین و ابلاغ ضوابط اجرایی سیاستهای پولی- اعتباری و بانکی کشور، علاوه بر توجه به پارامترهای اقتصاد کلان، نظرات فعالان بانکی کشور نیز مورد نظر قرار می‌دهد و دیدگاه‌های منطقی مطرح شده را که تعارض با اهداف سیاست کلان نداشته باشد، مطمح نظر قرار می‌دهد لیکن در اجرای ضوابط و مقررات اعلام شده قرار نیست مجریان در جهت انجام وظایف قانونیشان پیش شرط تعیین کنند.

معاون نظارتی بانک مرکزی تاکید کرد: بدون تردید، هر شخصی که مایل به داشتن مسئولیت در مدیریت یک بانک ‌باشد، باید تابع ضوابط و مقررات اعلام شده توسط مقام ناظر باشد و آن‌ها را به طور تمام و کمال رعایت کند و بی‌توجهی به آن‌ها تخلف از ضوابط محسوب شده و شایسته برخورد انتظامی و در صورت لزوم قضایی وفق قوانین و مقررات موجود خواهد بود.

تهران فر افزود: پیش شرط حضور در عرصه بانکی، پذیرفتن قاعده بازی است. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران هرگز اجازه نخواهد داد در اجرای ضوابط مصوب و اعلام شده، به ویژه نرخ‌های سود سپرده و تسهیلات، کوتاهی شده و انجام آن‌ها منوط به رعایت برخی پیش‌شرط‌ها و... گردد.

وی تاکید کرد: حفظ دستاوردهای ارزشمند مذکور مستلزم هماهنگی و رعایت انضباط توسط کلیه نهادهای پولی است و از مدیر با سابقه یک بانک به هیچوجه توقع اینگونه اظهارنظر‌ها نیست و معاونت نظارت بانک مرکزی هم به حکم وظیفه و مسئولیتی که در هدایت بازار پول بر عهده دارد، عملکرد تک تک واحدهای مذکور را به دقت تحت نظارت داشته و اینکه یکی از بانک‌ها با هدف کم رنگ نمودن تخلف در رعایت سود منطقی و رقابت غیراصولی که در آشفته نمودن بازار بی‌تاثیر نبوده است چنین مطالبی را مطرح کند، جای تعجب وجود دارد.»

بعد از آنکه واکنش تند تهرانفر در رسانه‌ها منتشر شد ولی الله سیف در گفت‌و‌گو با یک خبرگزاری با ورود به ماجرا خواستار خویشتنداری و تعامل و همکاری هرچه بیشتر مسئولان بانکی شد.

وی گفته است: «از آنجا که پیشنهادات مطرح شده القاء کننده تعیین پیش شرط الزام آور برای بانک مرکزی است، معاون نظارتی بانک مرکزی واکنش نشان داده که البته به هیچوجه منظور مدیرعامل بانک ملی تعیین پیش شرط نبوده اما اصلح آن بود که تحت عنوان پیشنهاداتی در راستای تسهیل تحقق هدف مورد نظر مطرح می‌شد که مورد استقبال بانک مرکزی طبیعتاً خواهد بود.

سیف در ادامه، همتی را از همکاران و مدیران شایسته شبکه بانکی که در زمینه تحقق اهداف سیاست پولی و اعتباری تلاش وافری دارند، ذکر کردو افزود: حمید تهرانفر معاون نظارتی بانک مرکزی نیز در شمار همکاران پرتلاش و مسئول اینجانب در بانک مرکزی هستند، ضمن تشکر از نوع همکاری و احساس مسئولیت این عزیزان انتظار می‌رود همکاران با تمرکز بر حوزه فعالیت خود در راستای پیشبرد اهداف بانک مرکزی و شبکه بانکی با صمیمیت و همکاری نزدیک جهت تحقق اهداف و حل و فصل موانع پیش رو اقدام نمایند».

آنچه در بالا آمد مروری بر یکی از حاشیه‌های این هفته حوزه بانکی بود که از پایان آن می‌توان چنین نتیجه گرفت که بهتر بود روابط عمومی بانک مرکزی به جای انتشار واکنش تند تهرانفر ارتباطی را بین معاون نظارتی با مدیرعامل بانک ملی برقرار می‌کرد تا اینطور حاشیه برای نظام بانکی شکل نگیرد.

بانک مرکزی تاکنون همواره از پیشنهادهای کار‌شناسی استقبال کرده و در تعامل با مدیران بانکی هم به نحو مطلوبی عمل کرده است که البته این موضوع در دوره مدیریتی ولی الله سیف در برج میرداماد بهتر از قبل هم شده است. از مصداق‌های تعامل سیف با بانکی‌ها را می‌توان در خبرهای سال قبل آنجا که بانک مرکزی از بانک‌ها خواست نرخ سود را تفاهمی تعیین کند، برشمرد چراکه بانک مرکزی برای اولین بار از تعیین دستوری نرخ سود بانکی پیروی نکرد و در تعیین سیاست‌های بانکی با بانکدار‌ها همگام شد البته نه اینکه از مقام نظارتی خود کاسته باشد.

از گفت‌و‌گوی اخیر سیف هم این برداشت می‌شود که وی قصد تعامل با بانکی‌ها را دارد و تمایلی به تصمیم گیری بدون در نظر گرفتن بررسی‌های کار‌شناسی ندارد از همین انتظار می‌رود رئیس کل بانک مرکزی با درایتی که تا کنون نشان داده به زودی تصمیمی کار‌شناسی برای سرانجام نرخ سود بانکی در سال جاری بگیرد و طرح نهایی خود را به شورای پول و اعتبار ببرد.

منبع: تسنیم