چرا زنان متاهل کمتر از مجردها استخدام میشوند؟
مشکلات زنان در بازار کار، مشکلی تازه نیست. مشکلاتی که از محدودیت استخدام در مشاغل خاص تا سهم اندک زنان از اشتغال در مشاغل مختلف را شامل میشود. اکنون در جدیدترین اظهارنظر وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفته نه تنها نرخ بیکاری زنان دو برابر مردان شده است، بلکه شرایط کاری به گونهای پیش میرود که کارفرمایان بیشتر از استخدام زنان مجرد استقبال میکنند تا زنان متاهل.
البته آمار و مستنداتی وجود ندارد که اظهارات وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در خصوص کاهش استخدام زنان متاهل در مقایسه با زنان مجرد را تایید کند و علی ربیعی هم، هیچ آمار و مستنداتی در گواه سخنان خود بیان نکرده و تنها به ذکر یک هشدار کفایت کرده که کارفرمایان بیشتر تمایل به استخدام زنان مجرد دارند تا زنان متاهل و باید برای این موضوع چارهاندیشی کرد.
در همین مورد سمیه مردانه، کارشناس اقتصادی در گفتوگو با اقتصادنیوز به نبود استناد آماری سخنان وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اشاره کرده و میگوید: در گزارشهای رسمی و جمعآوری شده هیچ آماری وجود ندارد که نشان دهد سهم زنان شاغل یا مجرد از میزان اشتغال چقدر است که بتوان با مقایسه آن نتیجه گرفت آیا تفاوتی میان تاهل و تجرد زنان و تعداد مشاغلی که کسب کردهاند وجود دارد یا نه.
مردانه تاکید میکند: تنها میتوان به برخی از مطالعات موردی اشاره و استناد کرد که تاثیر تاهل بر اشتغال را سنجیدهاند که این گزارشها هم حاکی است تاهل تاثیری بر اشتغال ندارد و باید دید آقای وزیر بر چه اساسی این سخن را گفته. مگر آنکه آماری در اختیار وی باشد.
اما آمارهایی وجود دارد که نشان میدهد سهم اشتغال زنان در سال 93 نسبت به سال 92 کمتر شده است و کارشناسان دلیل آن را رکود حاکم بر بازار کار میدانند.
گزارشهای مرکز آمار هم گواهی بر سهم پایین زنان از اشتغال دارد و درصد بالای بیکاری زنان در مقایسه با مردان. بر اساس طرح آمارگیری نیروی کار پاییز سال 93، نرخ مشارکت اقتصادی زنان 10 ساله و بیشتر 12 درصد و نرخ مشارکت مردان 63 درصد است. نرخ بیکاری مردان 8.7 و نرخ بیکاری زنان 20.3 درصد گزارش شده است. آماری که نشان از مردانه شدن مشاغل و خروج آرام زنان از بازار کار دارد.
حال در کنار حذف کاهش نرخ مشارکت زنان و افزایش نرخ بیکاری آنها، اگر موضوع اولویت استخدام زنان مجرد را هم بپذیریم، بررسی علل و تبعات چنین نگاهی قابل تامل است.
نماینده کارفرمایان در شورای عالی کار در گفتوگو با اقتصادنیوز با رد این نگاه در میان کارفرمایان میگوید: چنین نگاهی در میان کارفرمایان وجود ندارد که در هنگام استخدام نیروهای مجرد را بر نیروهای متاهل ترجیح دهند اما اگر چنین تفاوت آماری وجود دارد باید ریشههای آن را در قانون کار بررسی کرد. نباید این تفاوت را از چشم کارفرمایان دید و گفت که کارفرما تبعیض قائل میشود باید گفت قانون کار به گونهای است که کارفرماها مجبور میشوند زنان متاهل را کمتر استخدام کنند.
محمد عطاردیان به موضوع مرخصی 9 ماهه زایمان و مواردی مانند مرخصیهای ساعتی شیردهی برای مادران شاغل اشاره میکند و میگوید: محدودیتهای قانونی این چنینی دست کارفرمایان را برای استخدام این افراد میبندد و طبیعتا مانع کاری برای زنان است. اما این قانون است که مشکل دارد و نباید این مساله را از چشم کارفرمایان دید.
سمیه مردانه هم در گفتوگو با اقتصادنیوز به مواردی برای ترجیح کارفرمایان برای استخدام زنان مجرد به جای متاهل اشاره میکند. موضوع مرخصی 9 ماهه زایمان، ساعت شیر برای مادران دارای نوزاد، داشتن زمان آزاد بیشتر افراد مجرد در مقایسه با زنان متاهل و درخواست مزد کمتر از سوی این افراد برای اشتغال از این موارد است.
مردانه تاکید میکند: البته این نگاه سنتی تنها در میان برخی از کارفرمایان وجود دارد و انگیزه تعدادی از کارفرمایان برای استخدام زنان متاهل را تحت تاثیر قرار میدهد. در مقابل تعداد زیادی از کارفرمایان مدرن وجود دارند که به جای توجه به تاهل یا حتی جنسیت، تمرکز را بر شایستگی نیروی کار خود میگذارند.
اما اگر چنین نگاهی بر جنسیت و تاهل زنان وجود داشته باشد، قطعا به کاهش سهم زنان از اشتغال و افزایش بیکاری در میان این گروه میانجامد. این در حالی است که مردانه تاکید میکند: داشتن چنین نگاهی نوعی اتلاف منابع است. چون زنان هم مانند مردان وارد دانشگاه میشوند و تحصیل آنان هزینهزاست. حال اگر قرار باشد این افراد از مرحله استخدام حذف شوند یا نقش آنان کمرنگ شود، این به معنای آن است که اقتصاد هزینهای را برای تحصیل آنان پرداخت میکند اما نفعی از این سرمایهگذاری نمیبرد. آن هم در شرایطی که قرار است اقتصاد رشد کند و نگاه باید شایستگی باشد و نه جنسیت یا حتی تاهل و تجرد افراد .
ارسال نظر